Ngày Hàng hải Thế giới năm 2025 được tổ chức với thông điệp toàn cầu: “Our Ocean, Our Obligation, Our Opportunity” – “Đại dương của chúng ta, nghĩa vụ của chúng ta, cơ hội của chúng ta”. Đây không chỉ là khẩu hiệu, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về mối liên kết bất tận giữa con người và đại dương – nơi vừa là tuyến đường vận tải quốc tế huyết mạch, vừa là “lá phổi xanh” khổng lồ điều hòa khí hậu của hành tinh. Đại dương trước thách thức biến đổi khí hậu Các nghiên cứu quốc tế cho thấy đại dương đang phải gánh chịu những tác động ngày càng nghiêm trọng từ khí thải nhà kính:
• Acid hóa biển: Báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) khẳng định pH bề mặt đại dương đã giảm từ 8.2 xuống 8.1 kể từ năm 1860, tương đương tăng 26% nồng độ ion H+. Đây là tốc độ suy giảm nhanh nhất trong ít nhất 300 triệu năm qua, đe dọa sự sống của các loài sinh vật biển có vỏ và rạn san hô.
• Đóng góp từ vận tải biển: Ngành hàng hải hiện chiếm khoảng 3% tổng phát thải khí nhà kính toàn cầu. Tàu thuyền vừa giữ vai trò vận chuyển hàng hóa quốc tế, vừa là tác nhân làm nóng lên toàn cầu và thúc đẩy hiện tượng acid hóa.
• Tác động kinh tế – xã hội: Acid hóa và nhiệt độ tăng ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất thủy sản, nuôi trồng biển và sinh kế của hàng triệu người phụ thuộc vào kinh tế đại dương.
Những nỗ lực từ cộng đồng hàng hải quốc tế Trước thực trạng này, Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã và đang triển khai nhiều biện pháp:
• Giới hạn hàm lượng lưu huỳnh trong nhiên liệu hàng hải.
• Thắt chặt tiêu chuẩn phát thải khí nhà kính đối với tàu biển.
• Khuyến khích sử dụng nhiên liệu sạch, nhiên liệu ít carbon và công nghệ hàng hải tiên tiến.
• Chuẩn bị lộ trình áp dụng thuế carbon đối với ngành vận tải biển, dự kiến từ năm 2025 trở thành công cụ quan trọng để giảm phát thải. Hành động hôm nay – Tương lai mai sau Đại dương khỏe mạnh chính là nền tảng cho sự phát triển bền vững.
Vì vậy, Ngày Hàng hải Thế giới 2025 không chỉ là sự kiện kỷ niệm, mà là lời kêu gọi toàn cầu:
• Chuyển đổi năng lượng: Thúc đẩy ứng dụng nhiên liệu xanh, giảm dần phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
• Nâng cao tiêu chuẩn: Áp dụng nghiêm ngặt các quy định quốc tế về khí thải, ngay cả khi chưa bắt buộc.
• Hỗ trợ nghiên cứu: Đầu tư vào khoa học biển để theo dõi biến động pH, bảo vệ rạn san hô và đa dạng sinh học.
• Lan tỏa nhận thức: Tăng cường truyền thông, giáo dục cộng đồng để hiểu rằng biến đổi đại dương không còn xa vời mà đang diễn ra ngay hôm nay. “Our Ocean, Our Obligation, Our Opportunity” – Bảo vệ đại dương không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cơ hội để nhân loại kiến tạo một tương lai xanh, bền vững và thịnh vượng.
Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về hàng hải tại khu vực, Cảng vụ Hàng hải Nghệ An đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường biển và thúc đẩy phát triển hàng hải xanh:
• Quản lý, giám sát hoạt động hàng hải: Cảng vụ thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định của IMO, đặc biệt là quy định về sử dụng nhiên liệu ít lưu huỳnh, xử lý chất thải từ tàu, và bảo đảm an toàn hàng hải.
• Thúc đẩy cảng biển xanh – logistics bền vững: Cảng vụ phối hợp cùng doanh nghiệp cảng biển, chủ tàu và đại lý để khuyến khích chuyển đổi sang nhiên liệu sạch, áp dụng công nghệ giảm phát thải.
• Lan tỏa nhận thức cộng đồng: Tích cực tuyên truyền cho thuyền viên, doanh nghiệp vận tải và cộng đồng ven biển về trách nhiệm bảo vệ đại dương.